Osoby, które otrzymały spadek, lub darowiznę o wartości przewyższającej kwotę wolną od podatku są objęte obowiązkiem podatkowym. Niektórzy mogą jednak skorzystać ze specjalnego zwolnienia, ale trzeba spełnić określone warunki. W poniższym artykule wyjaśniamy najważniejsze kwestie związane z podatkiem od spadku i darowizny: kogo dotyczy, od czego zależy jego wysokość oraz kto i dlaczego jest z niego zwolniony.
Wyjaśniając tematy związane z podatkiem od darowizn i spadków, warto określić, na czym polega dziedziczenie. Jako spadek określa się ogół praw i obowiązków majątkowych osoby zmarłej, które po jej śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób. Należy więc zwrócić uwagę, że spadek to nie tylko majątek osoby zmarłej, ale też jej ewentualne zobowiązania finansowe, czyli różnej postaci długi.
Jeśli zmarły nie zostawił testamentu, spadek przechodzi w równych częściach na jego dzieci (tzw. zstępnych) oraz małżonka. Zastrzega się przy tym, że minimalna wartość spadku dla żony lub męża podczas podziału wynosi 1/4 całości, niezależnie od tego, ile zmarły miał dzieci. W sytuacji, gdy osoba zmarła nie posiadała potomków, prawa majątkowe są dzielone na jej rodziców (tzw. wstępnych) oraz małżonka. Prawo przewiduje też różne inne warianty, rozdzielając spadek wśród rodziny zmarłego. Jeżeli natomiast nie miał on żadnych krewnych, spadek otrzymuje gmina lub Skarb Państwa.
Prawa majątkowe można również otrzymać w wyniku darowizny, czyli przekazania ich innej osobie lub instytucji w sposób nieodpłatny. Choć przy przekazaniu środków finansowych uznaje się umowy ustne, to zalecana jest wizyta u notariusza i sporządzenie stosownych dokumentów – ułatwi sprawy formalne i pozwoli uniknąć sytuacji, w której ktoś chciałby taką darowiznę podważyć. Natomiast w przypadku otrzymania nieruchomości czy też działki konieczne jest sporządzenie aktu notarialnego (inaczej darowizna może zostać uznana za nieważną).
Wspomniane formalności to po prostu zgłoszenie faktu otrzymania darowizny w Urzędzie Skarbowym oraz opłacenie podatku od darowizn i spadków – choć, podobnie jak w przypadku spadków, z tego obowiązku można zostać zwolnionym.
Stawka podatku od spadków i darowizn zależy od grupy podatkowej, do której klasyfikuje się osoba dziedzicząca lub otrzymująca darowiznę. Ustawa o podatku od spadku i darowizn dzieli bowiem rodzinę na kilka grup, w ramach których obowiązują inne kwoty i zasady rozliczania się z państwem.
Wewnątrz opisanej powyżej Grupy 1 wyróżnia się jeszcze Grupę 0, do której należy małżonek, zstępni, wstępni, rodzeństwo, macocha i ojczym oraz pasierbowie. Spadki i darowizny przekazywane osobom z Grupy 0 są zawsze zwolnione z podatku od spadków i darowizn, niezależnie od wartości przekazywanych praw majątkowych. Jednak trzeba pamiętać, że jeżeli wartość darowizny przekracza wysokość aktualnej kwoty wolnej od podatku, należy taki fakt zgłosić do odpowiedniego urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy – w innym wypadku zwolnienie staje się nieważne i konieczne będzie opłacenie podatku.
Jeżeli nie należy się do Grupy 0, to po otrzymaniu spadku bądź darowizny ma się obowiązek rozliczenia się z Urzędem Skarbowym. Zasada ta obowiązuje jednak dopiero wtedy, gdy wartość otrzymanych praw majątkowych (a więc spadku czy darowizny) przekracza kwotę wolną od podatku – jej wysokość jest różna w zależności od stopnia pokrewieństwa z osobą zmarłą bądź przekazującą darowiznę. W przypadku podatku od spadków i darowizn stawka jest zależna od grupy podatkowej, do której się należy.
W kwestii wszelkich formalności związanych z podatkiem od spadków i darowizn, stawek czy aktualnych kwot wolnych od podatku mogą pomóc doświadczeni księgowi w profesjonalnym biurze księgowym na Krzykach we Wrocławiu.
W dniu 26 maja 2023 roku wprowadzona została zmiana ustawy o podatku od towarów i usług, która wprowadziła także nowelizację dotychczasowej ustawy o podatku od spadków i darowizn. Na szczęście wprowadzone zmiany okazały się zmianami na lepsze dla wszystkich spadkobiorców. Co konkretnie zmodyfikowano?
Nowa ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje większe kwoty wolne od podatku dla grup 1-3. Określa je artykuł 9 ustawy 1. Podobnie jak dotychczas, podatek od darowizny 2023 będzie zależeć od wartości spadku oraz od tego, czy nabycie rzeczy oraz praw majątkowych następuje więcej niż jeden raz.
I tak w przypadku otrzymania podatku od jednego zbywcy znowelizowany podatek od spadku i darowizn będzie wymagany dla:
Gdy wyliczamy podatek od darowizny pochodzący od tego samego zbywcy, ale nabycie następuje więcej niż jeden raz, należy doliczyć do czystej wartości rzeczy oraz praw majątkowych te same czynniki nabyte od tego samego zbywcy w bieżącym roku oraz do pięciu lat wstecz. Następnie o podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych.
Jeśli pojawia się nadwyżka podatku – nie podlega zaliczeniu na poczet innych podatków ani też zwrotowi. Niezależnie od tego, jakiej wielkości będzie podatek od spadków i darowizn, nabyte w ten sposób rzeczy oraz prawa majątkowe powinny być uwzględnione w zeznaniu podatkowym za dany rok.
Dla dzieci otrzymujących darowizny od rodziców podatek nie obowiązuje, ponieważ dzieci i rodzice należą do jednej grupy. Jest jednak pewien istotny warunek – jeśli darowizna wynosi powyżej 9 637 zł, osoba, która ją otrzymała (czyli dziecko), musi złożyć w ciągu maksymalnie sześciu miesięcy wypełniony formularz SD-Z2 we właściwym dla swojego miejsca zamieszkania Urzędzie Skarbowym.
Dlatego w każdej chwili bez kosztów może zostać zgłoszona darowizna od rodziców. Podatek nie jest także naliczany, gdy rodzice przekazują dziecku mieszkanie, jednak wówczas konieczne będzie sporządzenie aktu notarialnego. Darowizna jest zgłaszana do Urzędu Skarbowego przez wykonującego go notariusza.
Skoro wiemy już, że podatek od spadku i darowizn uzależniony jest od wysokości spadku oraz grupy nabywcy, łatwo go obliczyć. W przypadku grupy 0 wszelka darowizna jest zwolniona od podatku. Z podatkiem od spadków i darowizn muszą natomiast liczyć się spadkobiercy zaliczeni do pozostałych grup. Jak duży będzie?
Aby to wyliczyć można wykorzystać kalkulator podatku od darowizny – takie rozwiązanie można znaleźć na wielu stronach internetowych. Biorąc pod uwagę kwotę 100 000 złotych, podatek będzie prezentować się następująco:
W taki sam sposób możemy obliczyć, jaki podatek od kwoty 200 tys. złotych jest prawidłowy od dnia, kiedy w życie weszła nowa ustawa o podatku od spadków i darowizn.
Biorąc pod uwagę podstawę opodatkowania 200 000 zł i fakt, że kwota wolna od podatku wynosi 36 120,00 zł, należy się liczyć z następującymi kwotami:
Oczywiście również w przypadku tej kwoty od dokonanej dla dzieci darowizny od rodziców podatek nie obejmuje.
Jeśli próbujesz samodzielnie wyliczyć należny podatek od spadku i darowizn, a obawiasz się, że popełnisz błąd lub też chcesz mieć stuprocentową pewność co do kwoty, nie musisz się martwić. Małe Podatki to biuro rachunkowe we Wrocławiu, które jest na bieżąco ze zmianami w przepisach podatkowych. Chętnie pomożemy w przypadku niejasności odnośnie do podatku od darowizn oraz przy sprawach związanych z kwotą wolną od podatku czy wyborem optymalnej formy opodatkowania.
Z naszą pomocą będziesz miał pewność, że prawidłowo wypełnisz swoje zobowiązania w stosunku do Urzędu Skarbowego oraz nie nadpłacisz. Skontaktuj się z nami w celu umówienia wizyty już dzisiaj!
design by Proformat
