Płatny urlop wypoczynkowy jest podstawowym prawem pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, a jednocześnie obowiązkiem pracodawcy. W zależności od stażu pracy do wykorzystania w ciągu roku jest 20 lub 26 dni urlopowych i choć wielu osobom urlopu brakuje, to często też zdarzają się sytuacje odwrotne, gdy pracownik odpoczywa od pracy w mniejszym zakresie, niż mu to przysługuje. Warto wiedzieć, do kiedy trzeba wykorzystać zaległy urlop, aby go nie utracić.
Urlop wypoczynkowy przysługuje każdemu, kto został zatrudniony w oparciu o umowę o pracę. Wymiar urlopu jest proporcjonalny do wymiaru etatu. Pracownik, chcący skorzystać z płatnego odpoczynku, musi złożyć u pracodawcy wniosek o urlop wypoczynkowy, określając w nim liczbę dni i termin urlopu.
Prawo do urlopu wypoczynkowego gwarantują przepisy Kodeksu pracy. W zapisach art. 152–173 Kodeksu pracy jasno określone są warunki korzystania z urlopu oraz wysokość wynagrodzenia za ten czas. Przepisy mówią też, że pracownik nie może zrezygnować z prawa do urlopu wypoczynkowego lub przekazać go osobie trzeciej, a także wskazują do kiedy wykorzystać zaległy urlop.
Istnieją dwa wymiary urlopu wypoczynkowego:
Należy pamiętać, że do stażu urlopowego wliczają się nie tylko lata pracy, ale również okres edukacji, dlatego na początku kariery zawodowej warto sprawdzić, jak czas nauki wpłynął w danym przypadku na wyliczenie stażu pracy. Jeżeli nie masz pewności, jak obliczyć wymiar urlopu wypoczynkowego dla siebie lub swojego pracownika, albo nie wiesz, do kiedy trzeba wykorzystać zaległy urlop w twojej firmie, skorzystaj z pomocy specjalistów biura rachunkowego Małe Podatki, oferującego wsparcie w takich zakresach jak m.in. księgowość, podatki, sprawy spadkowe czy kadry i płace.
Zdarza się, że z różnych powodów pracownicy nie wykorzystują w całości przysługującego im urlopu. W takim przypadku urlop z zeszłego roku pracownik powinien wykorzystać do 30 września następnego roku kalendarzowego, co wynika z art. 168 Kodeksu pracy.
W praktyce oznacza to, że dni urlopowe, których pracownik nie wykorzystał z przysługującej mu np. na 2022 rok puli (20 lub 26 dni) przechodzą na rok 2023, jednak powinno się je „wybrać” w ciągu pierwszych dziewięciu miesięcy. Warto też zaznaczyć, że w przypadku wykorzystywania zaległego urlopu pracodawca nie musi konsultować z pracownikiem terminu jego dni wolnych. Może samodzielnie określić te daty, jeśli osoba zatrudniona zwleka z wykorzystaniem urlopu z zeszłego roku. Pracodawca musi móc to udokumentować oraz pamiętać o przepisach określających, do kiedy można wykorzystać zaległy urlop.
Udzielając pracownikowi urlopu wypoczynkowego, pracodawca w pierwszej kolejności powinien rozliczyć wymiar zaległego urlopu.
Sprawdź też: Urlop ojcowski – wszystko, co musisz wiedzieć
Wiedza na temat tego, do kiedy wykorzystać zaległy urlop, jest istotna zarówno dla osoby zatrudnionej, jak i dla jej przełożonych. Pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego w tym roku kalendarzowym, w którym uzyskał on do niego prawo. Zgodnie z art. 168 k.p. jest także zobowiązany dopilnować przestrzegania terminu wykorzystania zaległego urlopu przez pracownika. W przeciwnym razie Państwowa Inspekcja Pracy może nałożyć na pracodawcę grzywnę do 30 tys. zł za nieudzielenie pracownikowi zaległego urlopu.
Natomiast co w przypadku, gdy pracownik nie wykorzysta zaległego urlopu w terminie? Jeśli osoba zatrudniona uchyla się od skorzystania z urlopu wypoczynkowego, pracodawca może ukarać ją finansowo do kwoty równej 1/10 jej miesięcznego wynagrodzenia (na mocy art. 108 k.p.).
Mimo iż przepisy określają, do kiedy trzeba wykorzystać zaległy urlop, to przekroczenie tego terminu nie powoduje jego utraty. Kodeks pracy przewiduje przedawnienie urlopu wypoczynkowego po 3 latach od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
Do kiedy wykorzystać zaległy urlop w 2023 roku?
Wykorzystanie zaległego urlopu za 2022 rok powinno odbyć się do 30 września 2023 roku, jednak ulegnie on przedawnieniu dopiero 30 września 2026 roku.
design by Proformat
