Zwolnienie z VAT – kto może skorzystać?

VAT – czyli podatek od towarów i usług dla wielu firm jest obowiązkową daniną. Istnieje jednak szereg  przypadków, gdy odprowadzenie podatku VAT nie jest konieczne albo wręcz nie obowiązuje.

W przypadku zwolnienia z VAT przedsiębiorca nie składa deklaracji VAT-7 ani VAT-7K, nie ma też obowiązku przesyłania plików JPK. Podmioty zwolnione z VAT mogą prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży. Informację o zwolnieniu z VAT wraz z podstawą prawną należy umieścić na fakturze – informacja o przyczynie zwolnienia jest istotna, gdyż mamy do czynienia z dwoma możliwościami. O jakich przypadkach zwolnienia z VAT mowa?

Zwolnienie podmiotowe z VAT

Przedsiębiorcy, którzy nie przekraczają określonego limitu obrotu, mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Ten limit wynosi 200 000 zł obrotu w skali roku i pozostał w tej samej wysokości po zmianach z 1 stycznia 2019 roku.

Zwolnienie podmiotowe z VAT dotyczy także nowych podatników, jeśli przewidywana wartość sprzedaży w danym roku nie przekroczy kwoty określonej w limicie. W przypadku startu firmy w trakcie roku limit oblicza się proporcjonalnie według dni pozostałych do końca roku.

Decydując się na zwolnienie podmiotowe z VAT, trzeba pamiętać, że są określone typy działalności, których to uprawnienie nie dotyczy. Ze zwolnienia podmiotowego z VAT nie mogą skorzystać przedsiębiorcy prowadzący sprzedaż:

• wyrobów z metali szlachetnych lub z wykorzystaniem tych surowców,
• towarów, na które nałożony jest podatek akcyzowy,
• terenów budowlanych,
• budynków lub ich części (art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b),
• nowych środków transportu,
• części do samochodów i motocykli,
• wysyłkowo: kosmetyków i wyrobów toaletowych, komputerów,  towarów elektronicznych i optycznych, sprzętu AGD, silników itp.,
• usług prawniczych,
• usług doradczych,
• usług jubilerskich,
• usług ściągania długów.

Po przekroczeniu obrotu 200 000 zł należy odprowadzać VAT od każdej kolejnej transakcji oraz tej, która wywołała przekroczenie limitu. Jeśli wzrost obrotu nie był stały, istnieje możliwość dalszego korzystania z podmiotowego zwolnienia z VAT. Aby do niego powrócić, przedsiębiorca musi spełnić warunki dotyczące dopuszczalnej wartości obrotu, a od końca roku, w którym nastąpiła utrata prawa do zwolnienia podmiotowego z VAT, musi minąć co najmniej rok.

Zwolnienie przedmiotowe z VAT

Ten rodzaj zwolnienia nie jest zależny od wysokości obrotu, a wynika z rodzaju świadczonych usług. Przedmiotowym zwolnieniem z VAT są objęte usługi medyczne, edukacyjne i finansowe. W przeciwieństwie do podmiotowego zwolnienia z VAT, które jest dobrowolne, z przedmiotowego nie można zrezygnować.

W skład usług medycznych, które podlegają zwolnieniu przedmiotowemu z VAT wchodzą także usługi świadczone na rzecz podmiotów medycznych oraz usługi, które świadczy się na terenach jednostek medycznych. Co ważne, sama gotowość świadczenie takich usług nie jest uprawniona do zwolnienia z VAT.

Przez usługi edukacyjne, które są objęte przedmiotowym zwolnieniem z VAT, rozumie się:

• jednostki należące do systemu oświaty,
• uczelnie wyższe, jednostki Polskiej Akademii Nauk oraz jednostki badawczo-rozwojowe (poziom szkolnictwa wyższego),
• prywatne nauczanie na każdym poziomie prowadzone przez nauczycieli,
• nauczanie języków obcych,
• kształcenie zawodowe, gdy podmiot jest finansowany ze środków publicznych i otrzymał odpowiednią akredytację,
• dostawę towarów i świadczenie usług, które są ściśle powiązane z usługami edukacyjnych.

Usługi finansowe są szczegółowo wymienione w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT.

Sprzedaż mieszana

Zdarza się, że dany przedsiębiorca oferuje szerszy zakres usług niż tylko te, którym przysługuje przedmiotowe zwolnienie z VAT. W takiej sytuacji dochodzi do sprzedaży mieszanej. Od usług podlegających zwolnieniu przedmiotowemu z VAT nie opłaca się podatku VAT, natomiast pozostałe pozycje na fakturze powinny ten podatek uwzględniać.

W przypadku usług, które łączą dwa typy działalności (zwolnionej i nie) podatek VAT oblicza się proporcjonalnie, tylko od opodatkowanej części.