Spis inwentarza to dokument, który określa wartość majątku spadkowego i związanych z nim długów. Warto znać podstawowe informacje dotyczące spisu inwentarza: co wchodzi w jego skład, jaki jest jego cel oraz ile kosztuje jego przygotowanie.
Spisem inwentarza nazywa się dokument urzędowy zawierający pisemny wykaz poszczególnych przedmiotów wchodzących w skład spadku, z przedstawieniem wartości każdego z nich. Sporządzany jest przez komornika na podstawie odpowiedniego postanowienia sądu lub na bezpośredni wniosek osoby, która uprawdopodobni, że jest spadkobiercą. Może też być opracowany na wniosek osoby, która wykaże, że jest uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą. W niektórych przypadkach spis inwentarza powstaje również na wniosek wykonawcy testamentu lub wierzyciela mającego dowód na piśmie należności przeciwko spadkodawcy. W dokumencie uwzględniane są zarówno nieruchomości, jak i ruchomości (które przedstawiają wartość handlową).
Spis inwentarza obejmuje stan czynny i bierny, czyli aktywa i pasywa (długi) spadkodawcy. Jego celem jest ustalenie zakresu odpowiedzialności osobistej spadkobiercy za długi spadkowe oraz zabezpieczenie składników majątku przed utratą. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza pozwala ustalić relację aktywów do pasywów, a więc wartość stanu czynnego spadku. Służy też określeniu wysokości długów, za które odpowiada spadkobierca.
W spisie inwentarza komornik przedstawia dobra należące do spadkodawcy będące częścią spadku, przedmioty zapisów windykacyjnych oraz wartość elementów należących do masy spadkowej, a także wysokość długów – według cen i stanu z dnia otwarcia spadku.
Spis inwentarza może więc obejmować rzeczy materialne, takie jak nieruchomości, samochody, meble, biżuterię oraz pieniądze, papiery wartościowe czy akcje oraz niewypełnione zobowiązania, czyli długi.
Spis inwentarza należy sporządzić w przypadku nabycia spadku z dobrodziejstwem inwentarza (co oznacza, że spadkobierca odpowiada za zobowiązania zmarłego do wysokości jego aktywów). Ustalona przez komornika czysta wartość spadku stanowi górną granicę odpowiedzialności za długi spadkowe. Do momentu sporządzenia spisu inwentarza przez komornika, na spadkobiercy ciąży odpowiedzialność za długi spadkowe bez ograniczeń. Warto przy tym zaznaczyć, że spadkobierca nie ma obowiązku wnioskowania o sporządzenie spisu inwentarza spadku lub złożenia wykazu inwentarza. Przepisy nie określają też terminu na jego wykonanie.
W przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, spis inwentarza przygotowywany jest z urzędu. Natomiast zabezpieczenia spadku dokonuje się z urzędu, jeżeli sąd uzna, że spadkobierca jest nieznany, nieobecny lub nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych oraz nie ma ustawowego przedstawiciela.
W celu przygotowania wniosku o spis inwentarza wzór można pobrać w sądzie lub u komornika. W jego napisaniu lub uzupełnieniu mogą pomóc specjaliści biura rachunkowego Małe Podatki, którego oferta obejmuje m.in. pomoc w sprawach spadkowych oraz windykacyjnych.
Wniosek o spis inwentarza powinien zawierać dane osoby, której dotyczy, a także dokładny wykaz wszystkich składników majątku. Należy przedstawić swoje uprawnienie do złożenia wniosku (np. testament), a także wskazać uczestników postępowania (wszystkich spadkobierców, wykonawcę testamentu, kuratora spadku, zarządcę tymczasowego), podając ich dane, w tym miejsce zamieszkania. We wniosku powinno się zamieścić oświadczenie o wyborze komornika, a jeżeli wniosek składany jest do sądu, wówczas podać jego oznaczenie.
Spis inwentarza komornik przeprowadza na wniosek spadkobiercy lub na zlecenie sądu. Po otrzymaniu odpowiedniego wniosku bądź zlecenia komornik niezwłocznie przystępuje do jego sporządzenia i zawiadamia o tym sąd. Ten wydaje postanowienie o sporządzeniu spisu inwentarza.
Sama analiza zapisu windykacyjnego i ocena wartości przedmiotu spadkowego, mimo iż jest mozolną pracą, zazwyczaj nie trwa dłużej niż 1-2 dni. Natomiast cały proces ze złożeniem wniosku, spisem i przedstawieniem go w sądzie trwa od kilku dni do około 2 tygodni.
Ile kosztuje spis inwentarza przez komornika? Do kosztów sporządzenia dokumentu wlicza się opłata sądowa od wniosku o sporządzenie spisu inwentarza w wysokości 100 zł oraz 400 zł opłaty za przygotowanie spisu przez komornika. Warto zwrócić uwagę, że można wnioskować o ściągnięcie kosztów z majątku spadkowego.
Dowiedz się więcej i poznaj różnice między egzekucją komorniczą a windykacją: Kiedy windykacja, a kiedy komornik? Odzyskiwanie należności od kontrahentów.
Po dokonaniu spisu komornik sporządza i przekazuje do sądu protokół, w którym zawiera aktywa i pasywa majątku spadkowego. Wówczas każda z osób mających prawa do spadku może zapoznać się z treścią spisu inwentarza i podzielić się majątkiem polubownie lub wejść na drogę sądową.
Na postanowienie w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza przysługuje zażalenie.
design by Proformat
